Autorstwa: dr hab. inż. Andrzej Kowalski prof. GIG; mgr inż. Bartosz Apanowicz; dr inż. Piotr Gruchlik; dr inż. Wiesław Mika; mgr inż. Piotr Polanin; dr inż. Magdalena Zięba; dr inż. Piotr Kalisz
Opublikowano: “Przegląd Górniczy” nr 06, czerwiec 2020 r., strony 15 – 24.
Przedmiotem artykułu jest podsumowanie eksploatacji górniczej pod śródmieściem Bytomia, jej zakresu, deformacji, a także ich skutków spowodowanych eksploatacją wielokrotną – wielopokładową i prowadzoną w długim okresie czasu. Była to największa eksploatacja w Polsce, a może na świecie, pod terenem zabudowanym – pod dużym miastem. Największa w sensie wydobytego węgla kamiennego i czasu jej prowadzenia. Wykazano, że narastanie deformacji, spowodowanej eksploatacją wielokrotną i w długim okresie czasu, było możliwe pod zwartą zabudową miejską, choć musiały jej towarzyszyć uszkodzenia, a także wyburzanie budynków. W szczególności porównano określone obliczeniowo na podstawie odkształceń poziomych kategorie terenu górniczego, uwzględniając ich narastanie w czasie (deformacje czasowo-ekstremalne) oraz ich redukcję, uwzględniając relaksację odkształceń poziomych.
The end of mining exploitation under the Bytom downtown, surface deformation and effects in cubature buildings
The subject of the article is a summary of the range and deformation of mining exploitation under the Bytom downtown, and the effects of multiple, multi – seam exploitation which was carried out over a long period of time. It was the largest exploitation under the big city in Poland, under built – up area and probably in the world. It was the largest because there was the largest extraction and it lasted the longest. It was proved that the deformation increase caused by the multiple and long – lasting exploitation was possible under compact urban buildings, although damage and demolition of buildings occurred. In particular computationally defined categories of mining areas were compared based on horizontal strains, taking into account their increase in time and their reduction, calculating the so – called relaxed horizontal strains.
Słowa kluczowe: podziemna eksploatacja górnicza, deformacje powierzchni, poziome odkształcenia, wstrząsy górnicze, szkody górnicze, Górny Śląsk, Bytom
Keywords: underground mining exploitation, surface deformation, horizontal strain, mining tremors, mining damage, Upper Silesia, Bytom